Saatleri Ayarlama Enstitüsü Özeti ve Kısa İnceleme

Eserde, başkarakter Hayri İrdal’ın bakış açısından 1876’dan başlayarak İstibdat, 2. Meşrutiyet, 1. Dünya Savaşı ve Cumhuriyet Dönemi insanlarının bocalayışları zaman akışı içinde anlatılmıştır.

Hayri İrdal: rind, filozof bir saatçi olan Nuri Efendi’nin yanında yetişmiştir. Birinci Dünya Savaşı süresince (4 yıl) askerlik yapmış ve dönüşte evlenmiştir. Ancak eşi ölür. Hayri İrdal, ruh doktoru Ramiz’in Psikanaliz Cemiyeti’ne ve İspiritizmacılar Cemiyeti’ne üye olur. İkinci kez evlenir. Bir gün Doktor Ramiz’in arkadaşı Halit Ayarcı ile tanışır.

İkisi de saatlere çok düşkündür ve bu ortak payda onları yaklaştırır. Böylece Saatleri Ayarlama Enstitüsü’nü kurarlar. Hayri İrdal artık yaşamını burada geçirecektir. Bu onun için büyük bir mutluluktur. İşleriyle o denli meşguldür ki eşinin onu Halit Ayarcı ile aldattığını fark etmez. Zamanla iyice ünlenen enstitünün hükümetçe kapatılmasına karar verilir. Ancak gerçekle hayal arasındaki aldanışları süren Hayri İrdal, görevine devam etmekte ve bu tasfiyeden bir rahatsızlık duymamaktadır.

Saatleri Ayarlama Enstitüsü Romanı ve Özellikleri

Bu eser, ahmet Hamdi Tanpınar’ın yaşarken yayımlanan son eseri olmuştur.

Eser, bireyin ve toplumun değişimine ayak uyduramayan bir kişinin yabancılaşmasını ele alır.

Toplumumuz gibi Hayri İrdal da zaman içinde değişimlerden geçmektedir. Bu gerçekleşirken de birtakım çevrelerce kendi çıkar ve inançları doğrultusunda yönlendirilmektedir.

Doktor Ramiz karakteri, yazarın gözünde Türk aydınının simgesidir.

Eserde doğru ile yalan, hayal ile gerçek birbirine geçmiş durumdadır.

Romandaki çelişkili durumlar, bir anlamda Türk toplumunun gelgitlerini, karmaşasını gösteren, simgeleyen unsurlardır.

Eleştirilen toplum geçmişten, gelenekten tamamen koparak “yeni”ye ve “batı”ya yönelmiş, bu da bir köksüzlüğe, yapaylığa ve değerler karmaşasına yol açmıştır.