Matbaayı Kim İcat Etti?

Matbaacılık, resim ve yazı örneğinin matbaa ekipmanları marifeti ile basım yoluyla çoğaltılmasıdır. Dergi, gazete, kitap, pul veya bir çikolata kutusunun bir aslı vardır. Bu asıl örnekten yapılan kalıpla, istenildiği kadar baskı yapılabilir. Tarih boyunca kitaplar, manastırların veya zenginlerin evlerinde saklanan nadir bulunan ve değerli eşyalar olmuştur. Her biri kalem ve mürekkep kullanılarak elde yazılmış olduğu için çok az insan okumayı öğrenme şansı yakalardı.

Matbaayı İlk Kim İcat Etti?

Çinliler 11. yüzyılda basit bir baskı sistemi geliştirmiştir ancak gerçek anlamda ilk matbaa 1450’de Johannes Gutenberg adlı bir Alman tarafından bulunmuştur. Gutenberg hareket edebilen metal matbaa harfleri kullanarak kitapların tam kopyalarını çok ucuza yapmayı başarmıştır. Bastığı ilk kitaplar, İncil ve diğer dini kitaplardı. Gutenberg’in buluşu modern dönemin en önemli olayı ve matbaa devriminin başlangıcı, kendisi de modern matbaacılığın babası kabul edilir.

Matbaada İlk Eserler Ne Zaman Basılmaya Başlandı?

Gutenberg’den yaklaşık 600 yıl önce, Çin rahipleri, tahta blokların mürekkeple kaplandığı ve kağıtlara bastırıldığı blok baskı olarak bilinen bir yöntem kullanarak kağıda mürekkep koyuyorlardı. Bu şekilde basılmış en eski kitaplardan biri “The Diamond Sutra” olarak bilinen eski bir Budist metin 868’de Çin’deki Tang (T’ang) Hanedanlığı döneminde (618-909) yaratılmıştır. 1900 yılında keşfedilmeden yaklaşık bin yıl önce Çin’in Dunhuang kenti yakınlarındaki bir mağarada mühürlenen kitap şimdi Londra’daki İngiliz Kütüphanesinde bulunuyor. Daha sonra kısa süre içinde yeni matbaalar kurulmuş ve 1500 yılına gelindiğinde şiir ve öykü de dahil olmak üzere edebiyatın pek çok türünde eserler basılmaya başlanmıştır. Böylece herkes kitap okuma şansını elde etmiştir.

Uzak Doğu’da Matbaayı Kim İcat Etti?

Matbaa ilk olarak Uzak Doğu’da kullanılmaya başlanmıştır. M.S 593 yılında Çin’de ilk matbaa makinesi icat edilmiştir. İlk matbaa teknikleri ve işçilikleri oldukça ilkel olmuştur. İlk basılan eserin İmparatoriçe Shotoko’nun Budizm’in Kutsal Metinlerini Sanskrit dilinde Çin alfabesiyle bastırdığı rivayet edilir. Pi Sheng adındaki bir Çinli’nin porselenden harfler kullanıp bunları teker, teker dökerek baskı yapmayı denediği tarih notlarında yer almaktadır. Daha sonra Uygurlara geçiş yapan matbaacılık, aslında çok eski geçmişi olan bir baskı tekniğidir. Araştırmacıların Tu-Hang mağarasında buldukları bir takım tarih kalıntıları bunu destekler niteliktedir. 5. yüzyıla baktığımızda baskı yönteminin ilk olarak kumaşlara yapıldığı görülmektedir. Matbaaya benzer bir teknikle Mısır’da ağaçtan oyma kalıplarla kumaşa baskı yapılırmış. Zamanla aynı sistemle Arapça metinler de kağıtlara basılmıştır.

Avrupa’da Matbaayı Kim İcat Etti?

Avrupa Matbaacılık tekniklerini, Hollanda’da en üst seviyeye taşımıştır. 14. ve 15. yüzyıllar matbaanın parladığı ve ilerlediği dönemlerden biri olmuştur. 15. yüzyılda Hollanda baskı tekniği olarak, “hattat” ve “hakkak” tekniklerini kullanmıştır. Hattatlar, yazı yazar; hakkaklar ise bu yazıları tahtalara geçirirlermiş ve bu baskıda genellikle tahta kapılar kullanılırmış. 1450 yılında Johonnes Gutenberg hareketli parçalarla yazı baskısı yapabilen bir matbaa makinesi icat etmiştir. Johannes Gutenberg, zamanın kredi vereni Johann Fust’dan aldığı krediyle, basım evi kurmuş ve matbaa devrimini başlatmıştır. İlk olarak İncil’in basımı yapılmış ve gayet uygun fiyatlarla satışına başlanmıştır. Kısa süre çok fazla talep gören bu yeni matbaa tekniği, tüm Avrupa ülkelerine hızla yayılmıştır. Bu teknik “tipo” olarak isimlendirilmiş ve ekonomik anlamda büyük kazançlar getirmiştir. Johannes Gutenberg dünyada modern matbaacılığın babası kabul edilir.

Osmanlı Dönemi’nde Matbaayı Kim İcat Etti?

Osmanlı Devleti matbaayı Islahat Hareketleri ile birlikte Avrupa’dan ilham alan İbrahim Müteferrika ile kullanmaya başlamış ve yeni matbaalar kurmuştur. İlk basılan eserler Kitab-i Lügat-i, Vankulu ve Arba’ah Turim olmuştur. Padişahlar ilk başlarda çok az kitap basımına izin vermişlerdir. II. Bayezid döneminde 19, Yavuz Sultan Selim dönemindeyse 33 kitap basılmış ve kitapların üzerine padişahların isimleri yazılmıştır. 1796 da Abdurrahman Efendi mühendishane matbaasını kurmuştur. 1800’lü yıllarda Üsküdar matbaası ve Takvimhane-i Amire matbaaları açılmıştır.

Matbaacılıkta Baskı Teknikleri

Matbaa baskı teknikleri genel anlamda dijital baskı, ofset baskı, tampon baskı ve serigrafi baskı olarak açıklanabilir. Uygulanacak olan çalışmaya göre doğru baskı tekniğini kullanacak kişiler teknolojik ve kaliteli olan baskı işlemleri yapabilmektedir.

• Dijital Baskı: Dijital baskı yöntemi kullanılan baskı çeşitleri arasında önemli bir yer tutar. Dijital baskılar isminden de anlaşılacağı üzere bilgisayar destekli ve dijital ortamda olan bir baskı türüdür.
• Ofset Baskı: Ofset baskı; OFF ve SET kelimelerinin birleşmesi sonucu ortaya çıkmış bir kelimedir. Ofset baskı kitap ve dergilerin kapak baskı işlemlerinde kullanılan ve oldukça bilinen bir baskı çeşididir.
• Tipo Baskı: Tipo baskı metal harflerle yapılan yüksek baskıya denir. Uzun ve zahmetli bir baskı hazırlık süreci gerektirir. Metal harflerin tek tek sayfa oluşturacak bir biçimde düzenlenmesi yöntemi kullanılır.
• Tifdruk Baskı: Ambalaj yüzeylerin baskısı olarak da adlandırılan tifdruk baskıyı en iyi açıklayacak yöntem çukur baskıdır. Çabuk buharlaşan akışkanlı mürekkepler kullanılarak yapılan bu yöntemde oyma klişe kullanılmaktadır.
• Serigrafi Baskı: Serigrafi baskı günümüzde elek baskı diye de anılan bir baskı çeşididir. Serigrafi baskı yapılırken metal veya ahşap bir çerçeveye ihtiyaç vardır.
• Hologram Baskı: Hologram: Doğru ışıklandırma altında, nesnelerin gerçekte olduğu gibi, farklı açılardan görülebildiği üç boyutlu görüntülerdir.
• Tampon Baskı: Tampon baskılar bombeli yüzeylere kolayca baskı yapılabilmesini sağlar. Tampon baskı; bombeli yüzeyler, çukur yüzeyler, yuvarlak yüzeyler, düz yüzeylere tek veya daha fazla renk ile baskı alınabilen bir baskı çeşididir.
• Anagram Baskı

Matbaacılık denilen karmaşık süreç, farklı teknolojilere ait çok sayıda işlemden oluşur. Öncelikle basılacak işin tasarımı yapılır. Bu aşamada yazıların ve fotoğrafların bilgisayara aktarılması gerekir. Bilgisayara aktarılan görsel öğeler mizanpaj yazılımında bir araya getirilerek baskıya uygun tasarım oluşturulur. Bilgisayar yardımıyla yapılan bu işleme masa üstü yayıncılık da denir. Sonrasında, yapılan çalışmanın film çıkışları alınır. Film, baskı için kullanılan kalıbı oluşturmak için kullanılır.